به نقل از «فارس»

«باغستان سنتی» هویت مردم قزوین است/ لزوم ارتقاء منظر شهری با حفظ باغات سنتی

تاریخ انتشار: ۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۶۸۱۳۱

به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، «قزوین» شهر تاریخ، فرهنگ و هنر، ظرفیت های خوبی برای توسعه پایدار دارد، اما متاسفانه در سال‌های اخیر شهر بیشتر دستخوش توسعه فیزیکی و عمرانی بوده و کمتر به جوانب دیگر شهری از جمله حفظ و توسعه فضای سبز و باغستان سنتی پرداخته شده است.

خارج از بحث و انتقاداتی که به حفظ و نگهداری و تخریب باغستان سنتی قزوین وارد است، این گزارش به جوانب شهری و شهرسازی باغستان سنتی می‌پردازد، باغستانی که بیش از یک هزار سال قدمت دارد و در دوره های متمادی به عنوان محل تولید، اشتغال و درآمد مردم شهر محسوب می شده است، اما متاسفانه در حال حاضر این نعمت خدادادی و ظرفیت سبز شهر قزوین به سمت نابودی پیش می رود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اهمیت باغات سنتی در شهری چون قزوین که قدمتی چند هزار ساله دارد و جزئی از پیکره این شهر محسوب می شوند، به عنوان یک بخش جاندار برای شهر تلقی می گردد و در هماهنگی با بخش بی جان کالبد شهر، ساختار یا بافت و سیمای شهر را تشکیل می دهند که نبود آنها بر ارزش بصری و سیما و منظر شهر قزوین نیز تاثیر معنا داری خواهد داشت.

در واقع آنچه این شهر را در میان دیگر شهرها که قرابتی با آن دارند، یکه و یکتا می کند، این است که مردمان این دیار که در خشک بوم زندگی می کردند، توانستند باغستانی به مساحت 6000 هکتار را آنچنان در اطراف شهر سامان دهند که با ساختاری شهرسازانه در متن زندگی شهری جای گیرد و کارکردی زیست محیطی، معیشتی و حتی فراغتی داشته باشد.

در این رابطه سید حامد قافله باشی دانشجوی دکتری شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار فارس اظهار کرد: وجود باغات سنتی در شهر قزوین به عنوان لبه شهری تفکیک فضاهای شهری، ایجاد حرایم عریض سبز در پیرامون شهر و ایجاد دید و منظر مطلوب در ورودی های شهر و محدوده اطراف شهر می تواند موثر باشد.

وی ادامه داد: به این ترتیب، حفظ، ساماندهی و احیاء این سرمایه ملی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. باغستان به عنوان اساسی ترین عنصر اکوسیستم قزوین، رفتار انسان‌ها را در این منطقه شکل داده و هویت اجتماعی مردمان قزوین را رقم زده است. در این میان پس از اصلاحات اراضی، علیرغم اهمیت باغستان ها که پیکره ای از شهر سه هزار ساله قزوین است و با تاریخ شهر یگانگی جدا ناشدنی دارد، به تدریج تعداد زیادی از باغستان ها و اراضی کشاورزی جای خود را به بناهای مختلف دادند و سال به سال از میزان فضای سبز شهر کاسته و لطمه شدیدی به آن وارد شد.

این کارشناس شهرسازی اضافه کرد: خسارات وارده شامل کاهش سرانه فضای سبز، از بین رفتن بخشی از اشتغال و درآمد افراد، صدمه به محیط زیست و در مجموع کاهش پایداری شهر بوده است. با توجه به شناخت باغستان بومی و تاریخی قزوین منظر کلی آن شامل عناصر طبیعی و پوشش گیاهی، عناصر مصنوع، به همراه عوامل انسانی و مدیریتی همانند یک پیکره واحد متشکل از اجزای میان مرتبط هستند و توانسته اند با محیط طبیعی در طی 13 قرن به پایداری برسند.

قافله باشی تصریح کرد: باغستان سنتی قزوین در سال 1393 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و همچنین در مسیر ثبت جهانی قرار دارد. ارزش میراثی و فرهنگی این باغستان‌ها از یک‌سو و هجوم تخریب‌های صورت گرفته و کاهش سطح باغستان‌ها در دهه اخیر باعث شد که در سال 1398، مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری تدوین شود و در آن به کاهش نقش مخرب بزرگراه‌ها، کمربندی‌‌ها، سیستم تهیه آب و آبیاری این میراث طبیعی اشاره شد.

این دانشجوی دکتری شهرسازی بیان کرد: در این مصوبه به نحوه حفظ و ساماندهی این باغستان هیچ اشاره ای نشده است. به همین منظور با توجه به اهمیت حفظ باغات سنتی در شهر قزوین و میزان تاثیر این باغات بر سیما و منظر شهر که می تواند موجب توسعه پایدار و حفظ محیط زیست شهری شود، باید تدابیری سازنده ای در این رابطه اندیشیده و اقدامات علمی صورت گیرد.

وی گفت: در این راستا برنامه های کلان در اولویت اول را می توان شامل پیشنهاد برای تامین منابع آب، اصلاح شیوه آبرسانی و آبیاری موجود، طرح پیشنهادی شبکه آبیاری بهینه (روش های مدرن-قطره ای و...)، طرح دسترسی ها (شهرسازی- شبکه دسترسی باغی) و تدوین و ارائه ضوابط و مقررات جهت حفظ باغستان ها(ساخت و ساز، حفظ درختان و...) دانست. نحوه احیا و نگهداری باغ ها(برنامه اجرایی)، نحوه مدیریت و اداره باغداری و باغبانی بر بنیان مدیریت سنتی، پیشنهاد کاربری های لازم و مطالعه شده و تعیین و طراحی محدوده ای برای اتصال شهر به باغ ها(فضای میانگیر) از اولویت های بعدی می باشد.

به باور بسیاری از تاریخ دانان احداث باغستان سنتی به دوران ساسانی برمی گردد، باغستانی به وسعت ۲۷۸۰ هکتار که به شکل استخر های کوچک در کنار هم قرار گرفته و با تکیه بر دانش بومی آب، در یک منطقه خشک واقع شده و علاوه بر مدیریت سیلاب ها، منبع درآمد و محلی برای گذران اوقات فراغت محسوب می شده است. به حدی که حمدالله مستوفی در «کتاب هفت اقلیم» قزوین را از شهرهای قدیم جهان می‌داند و به باغات انگور آن اشاره می‌کند که با یک بار آبیاری در سال بسیار پربار و پر برکت است.

این یاقوت سبز علاوه بر اینکه متولی مشخصی داشته باشد، باید اراده قوی و خواست مسئولان و مردم برای حفظ و توسعه باغات سنتی قزوین با تزریق بودجه جهت نگهداری باغستان و استفاده از نظرات کارشناسان و پیشکسوتان برای تامین آب و حفظ این گوهر گرانبها صورت گیرد.

گزارش از علیرضا جلالی

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: باغستان سنتی باغات سنتی باغستان ها شهر قزوین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۶۸۱۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه آزاد برای پویایی و شکوفایی کشور

به گژارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، احمد فاطمی نماینده منتخب مردم بابل در مجلس دوازدهم شورای اسلامی در جمع دانشگاهیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل با تبریک و افتخار از حملات پهپادی و موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: امروز کشور به لحاظ نظامی و دستاورد‌های علمی، پژوهشی و اختراعات نخبگان و تولیدات محصولات علمی در مجامع بین‌المللی دارای اقتدار و صاحب نفوذ است.

وی افزود: مردم ولی نعمتان ما هستند و خواهان رفاه اجتماعی و معیشتی هستند. دانشگاه آزاد اسلامی در تربیت مدیران جهادی به جامعه کمک کرد. لازم است از ظرفیت‌های دانشگاه آزاد در پویایی و شکوفایی این مملکت استفاده بهینه کرد.

نماینده منتخب بابل به رشادت‌ها و ایثار ملت در دوران دفاع مقدس و در دفاع از حریم و حرم اشاره کرد و گفت: مردم همیشه پای نظام و انقلاب و رهبری ایستادند. شهداء دارای کرامت هستند مهمترین اهداف و فعالیت مسئولان در راستای منویات مقام معظم رهبری و مطالبات مردم و دانشگاهیان است.

فاطمی بیان کرد: الگو پذیری از سیره حضرت علی(ع) و در فعالیت‌های اجرایی کشور بسیار حائز اهمیت بوده و رعایت این سیره می‌تواند نگین درخشان حکمرانی باشد. احقاق حق حقوق شهروندی برای معیشت مردم یک تکلیف است.

وی عنوان کرد: شهرستان بابل یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و فرهنگی بوده و از ظرفیت علمی بالایی برخوردار است. در ایجاد و گسترش رشته‌های مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی بابل تلاش کرده و به اتفاق همکاران مجلس از حقوق شهروندی کارکنان و هیئت علمی دفاع و برای ارتقای سطح علمی، پژوهشی و فرهنگی بابل و دانشگاه و مراکز آموزشی تلاش خواهیم کرد.

انتهای پیام/